Савол: Хотини вафот этганида унинг эри ювиб кафанласа бўладими?
Жавоб: Қуръонга кўра эр ёки аёлнинг вафот этиши билан ўртадаги никоҳ бузилмайди. Чунки эр хотинидан, хотини эса эридан мерос олади. Бу Нисо сурасининг 12-оятида билдирилган. Бундан ташқари, эр-хотинлик алоқаси жаннатда ҳам давом этади. Бу Раъд сурасининг 22-24-оятларида билдирилган.
Қуръоннинг бу ҳукмларидан ташқари яна Расулуллоҳ алайҳиссалом бир куни Ойша онамизга шундай дегани ривоят қилинади:
“Агар сен мендан аввал ўлсанг, сени ўзим ювиб, ўзим кафанлайман…” (Аҳмад ибн Ҳанбал, 6/228; Ибн Можа, Жаноиз 9)
Бундан ташқари, Фотима онамиз вафот этганида унинг эри бўлмиш Али розияллоҳу анҳунинг ўзи ювиб, ўзи кафанлагани, ҳамда саҳобалардан ҳеч ким бунга қаршилик қилмагани ҳам ривоят қилинган. (Имом Ҳоким, Мустадрак, 3-ж, 179-с, 4769-ҳадис)
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, бир аёлнинг эри вафот этса, уни аёли ювиши мумкин бўлганидек, аёли вафот этган киши ҳам аёлини ўзи ювиб кафанлаши мумкин.
Мазҳаб имомларидан Имом Шофеий, Имом Молик ва Аҳмад ибн Ҳанбалга кўра эрлар аёлларини ювиб кафанлашлари мумкин.
Ҳанафийларга кўра эса, аёли вафот этганида ўртада никоҳ қолмайди. Шу боис, эр аёлини ювиб кафанлай олмайди. Лекин, эри ўлганидан кейин ҳам аёл ўз ҳолича тўрт ою ўн кун идда тутиб кутгани боис, аёли эрини ювса бўлади.
Ҳанафийлар бу масалада Али розияллоҳу анҳу аёли Фотима онамизни ювганлигини уларга хос бўлган бир иш деб билишган, севимли Пайғамбаримизнинг Ойша онамизга айтган гапини эса, ўзидан бошқа бирига ювдираман деган бир шаклда таъвил қилишган. (Қаранг: Сарахсий, ал-Мабсут, 2-ж, 71-с.)
(Агар аёли вафот этган бўлсаю, уни ювиб кафанлагани бирон бир аёл киши бўлмаса, уни эридан бошқа бири ювиши асло тўғри келмайдиган бир иш бўлади. Чунки, у аёлнинг тан маҳрами фақатгина эри бўлган. Ҳатто отаси, ака-укаси ёки бошқа қариндошлари ҳам у аёлни тан маҳрами бўлмаган.)
Яҳё Шенўл
