Такасур сураси[1]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
Яхшилиги чексиз, эзгулик ва неъмат улашувчи – Аллоҳ номи билан.
102:1
أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ
Кўпайтириш билан овора бўлиш сизларни (жаннат неъматларидан) чалғитиб қўйди.
102:2
حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ
Токи қабрларга боргунингизгача[2].
102:3
كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ
Ундай эмас,[3] яқинда билиб оласизлар.[4]
102:4
ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ
Асло ундай емас, яқинда билиб оласизлар.[5]
102:5
كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ
Ундай эмас, агар (кўпайтириш иштиёқи нимага олиб боришини) яқиндан билганингизда эди,
102:6
لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ
Албатта, жаҳимни (дунёни жаҳаннамга айлантириб юборганингизни[6]) кўрар эдингиз[7].
102:7
ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ
Зотан, уни кейин ҳақиқий кўзда кўрасизлар.
102:8
ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ
Кейин эса, ўша куни неъматлардан жавобгарликка тортиласизлар.
[1] 102. Такасур сураси , Маккада тушган, 8 оят.
[2] Бу оятдан икки фарқли маъно чиқади. 1. Ўлиб қабрларингизга киргунингизгача; 2. Яқинларингизни қабрларини зиёрат қилиб, уларни қабрини санамагунингизгача. Оятнинг матни иккинчи маънони дастаклайди. Бу ҳақида фарқли ривоятлар бор. Агар оятга 2-маъно берилса, қабрларни зиёратига бориб туришда катта манфаат борлиги ўртага чиқади.
[3] Бу оятдаги “ундай эмас” ифодасининг маъносидан “бундай қилманглар”, деган маъно чиқади. Чунки, ҳақиқий бахт-саодат мол-дунёнинг, бола-чақанинг, ёки тарафдорларнинг кўплиги билан қўлга киритилмайди, асл қўлга киритилиши керак бўлган неъматлар охират неъматларидир. Шунинг учун, дунё неъматларини қўлга киритаман деб, охират неъматларини қўлдан чиқариб юбормаслик ва дунёни охиратдан афзал билмаслик керак.
[4] Бундай инсонлар ўлим онидан шундай деб қолади: “Улардан (нотўғри йўлда бўлганлардан) бирига ўлим келганида шундай дейди: “Раббим! Мени орқага қайтаринг. Ортда қолдирган ҳаётимда энди балки яхши ишларни амалга оширарман.” Йўқ, асло! Бу уни айтадиган қуруқ гапи, холос. Олдиларида қайтадан тириладиган кунларигача бир тўсиқ бор.” (Мўминун 23/99-100, Аъроф 7/53)
[5] Яъни, мол-мулк, бола-чақа ва тарафдорларни кўплиги билан фахрланиб юришингиз тўғри эмас, шу сабабли бу йўлингиздан қайтинглар.
[6] Соффат сурасининг 97-оятида “жаҳим” калимаси дунёдаги алангали ўчоққа (ўтга) ишлатилгани учун, биз шу маънони олдик.
[7] Баъзи иннсонлар ҳар турли ҳолатларда мен ундан кам қилмайман, мен бундай нима камим бор каби нотўғри тушунчалар билан ўзларини ширин ва осуда ҳаётларини жаҳаннамга айлантириб олишади. Натижада ўла-ўлгунча бировлардан қарзга ботган, муаммолари ҳал бўлмаган ҳолда яшайди. Агар ким ўзарга иш қилишни бас қилсалар эди, ҳар қандай ишлари осонгина, ортиқча исрофгарчиликлар ва мақтанчоқликларсиз амалга ошган бўларди.
[…] Такасур […]