Қуръоний одоб-ахлоқ

Ассалому алайкум. Ҳурматли мўмин-мусулмон биродарлар, ҳозирга келиб баъзи инсонларни Қуръонга муҳаббати ортаётганига гувоҳ бўляпмиз ва бунга севиняпмиз. Лекин, баъзи инсонлар Қуръоний ахлоқдан сал йироққа чиқиб кетаётганига ҳам шоҳидмиз. Шу боис ушбу мақоламизда Қуръондаги одоб-ахлоққа оид баъзи насиҳатли оятлардан келтирамиз.

1. Ўзига қилинган баъзи ёмонликларга имкон қадар яхшилик билан жавоб бериб қўя қолиш (Мўминун 23:96, Фуссилат 41:34).
2. Аллоҳни йўлига ҳикмат ва чиройли ваъз-насиҳат ила чақириш (Наҳл 16:125).
3. Биров билан илмий музокара ёки баҳъс қилганда чиройли ҳолатда ўтказиш (Наҳл 16:125).
4. Ота-онага, қариндош-уруғлар, етим-есир ва бева-бечораларга энг гўзал шаклда муомала қилиш, уларга яхшилик қилиш (Анъом 6:151, Исро 17:23).
5. Қўни-қўшниларга ҳам яхшилик қилиш (Нисо 4:36).
6. Жаҳли чиққанда ўзини босиб олиш (Оли Имрон 3:134)
7. Инсонларни хато-камчиликларини ўз ўрнида кечириб юбориш, ҳадеб айбига жазо беравермаслик (Оли Имрон 3:134).
8. Бошқа мусулмон биродари бирор нарсага муҳтож бўлганда у нарсага ҳатто ўзи ҳам муҳтож бўлган тақдирда ҳам ўзидан кўра биродарини устун кўриш (Ҳашр 59:9).
9. Ҳаётнинг ҳар бир жабҳасида адолатли бўлиш (Моида 5:8).
10. Тарози ва ўлчовда тўғри тортиб ўлчаш (Анъом 6:152).
11. Инсонларга яхши гапириш (Бақара 2:83).
12. Бировни ғийбат қилмаслик, масхара қилиб устидан кулмаслик ва турли бемаъни лақаб қўймаслик (Ҳужурот 49:11).
13. Ҳадеб гумон қилавермаслик (Ҳужурот 49:12).
14. Бировларни айбини фош қилиш учун айб қидирмаслик (Ҳужурот 49:12).
15. Мусулмон биродарлари орасини бузиб-айириш эмас, аксинча ислоҳ қилиб яраштириб қўйиш (Ҳужурот 49:10).
16. Ўзидан бой инсонларни мол-давлатини кўриб хадеб бойликка интилавермаслик (Нисо 4:32).
17. Ҳадеб шикоят қилавермасдан сабр қилиш, бардош ила ўз йўлида давом этиш ҳамда дуо-илтижолар ила Аллоҳдан ёрдам сўраш (Бақара 2:49).
18. Ҳаётда доим имон ва амалида содиқ мусулмонлар билан бирга бўлиш (Тавба 9:119).
19. Омонатларни ўз вақтида бериш ва келишувларга қатъий риоя қилиш (Моида 5:1, Нисо 4:58).
20. Аллоҳдан кўп-кўп кечирим сўраш (Муззаммил 73:20).
21. Бахиллик қилмаслик (Исро 17:29).
22. Инсонларни яхшиликка чорлаш ва ёмонликлардан қайтариш (Оли Имрон 3:110).
23. Инсонларга кеккаймаслик ва гердайиб юрмаслик (Луқмон 31:18).
24. Инсонлар билан гаплашганда дўқ қилмасдан ҳушмуомалик билан гапириш (Луқмон 31:19).

Аллоҳ Ўзининг китобини тўғри тушунишни, унга амал қилишни ва бошқаларга ҳам етказишни насиб қилсин.