Musulmonlar
Умр йўлдошим ким бўлиши онамни қорнидалигимдаёқ белгилаб қўйилганми?

Умр йўлдошим ким бўлиши онамни қорнидалигимдаёқ белгилаб қўйилганми?

Савол: Инсонни умр йўлдоши ким бўлиши онасини қорнида белгилаб қўйилганми? Бир дўстим менга эркаклар ҳаётда кимга уйланиши, аёллар эса кимга турмушга чиқиши онасини қорнидалигидаёқ белгилаб, тайинлаб қўйилишини, кейин бу нарса дуо билан ҳам ўзгармаслигини айтди. У бу сўзни домласидан эшитибди. Мен эса шунча излансам-да, бундай бир нарса топа олмадим. Ростдан ҳам шундай бўладими?

Жавоб: Бир инсонни ҳаётда қайси қиз/йигит билан никоҳланиши агар аввалдан белгилаб қўйилганида, Қуръони Каримда никоҳланиш амри бўлмас эди ва никоҳланиши ҳалол бўлмаган аёллар (Қаранг: Нисо 4/22-24) деган мавзуга ўрин қолмас эди. Бу каби сўзлар баъзи кишиларнинг ҳеч қандай далилга асосланмаган ҳолда қуруқдан-қуруқ айтиб юрадиган гапларидан бошқа нарса эмас.

Аллоҳ таоло инсонларни бошқа масалалар каби бу хусусда ҳам ихтиёрини ўзига ташлаб қўйганки, бунинг натижасида инсон қилган ишидан ё мукофот олади ёки жазо олади. Агар инсон Аллоҳ тақиқлаган бир аёл билан никоҳланса, буни натижасида у жазога муносиб иш қилган бўлади, Аллоҳ изн берган аёллар билан никоҳланган тақдирда эса, мукофотга лойиқ иш қилган бўлади. Агар бу нарсаларнинг барчаси аввалдан ёзиб-белгилаб қўйилган бўлганида эди, инсонни танлаш ихтиёри бўлмаган; шу сабабли қилган ҳеч бир ишидан жавобгарликка тортилмаган бўларди. Қуръонда имон асослари айтиб ўтилган оятларнинг бирортасида ҳам тақдирга имон деган ҳукм келтирилмаган. Бу эътиқод баъзи бир ҳадис китобларига асосланган ҳолда ўртага қўйилган. Қуръони Каримда имон асосларини санаб келтирилган оятларга қараб бу ҳақда қўшимча маълумотга эга бўлишингиз мумкин: Бақара 2/3, 4, 177.

 

Яҳё Шенўл

Телеграм каналимиз: